Teun (22) woont samen met demente ouderen: ‘Ik heb prachtige vriendschappen opgebouwd’
Algemeen
629
keer gelezen
NIEUWEGEIN • In theater DE KOM vindt binnenkort een try-out plaats van de voorstelling 'VerpleegThuis' door Teun Toebes. Teun is 22, kerngezond en woont samen met mensen met dementie op de gesloten afdeling van een verpleeghuis. Waarom? Als afgestudeerd verpleegkundige in de geriatrie weet Teun dat het leven een nachtmerrie kan zijn als hoofd en lichaam vergeten contact te maken.
Teun ervaart hoe het is om als oudere in een verpleeghuis te wonen. Hij krijgt antwoord op veel vragen en schreef er een boek over: 'VerpleegThuis'. Nu breidt hij zijn missie uit naar de theaters. Aan de hand van grappige, verdrietige en vrolijke anekdotes schetst Teun in de voorstelling op een aangrijpende manier een nieuw beeld van mensen met dementie.
Hoe kwam je op het idee in het verpleeghuis te gaan wonen?
“We leven in een wereld waarin ontzettend veel mogelijk is en dan komen er veel vragen op. Zoals: is dit wat we willen? Is de zorg zoals we die hebben ingericht passend voor mensen met dementie? Past dit bij een inclusieve samenleving? Tijdens mijn eerste stage in de opleiding kwam ik in contact met Sjon. Hij woonde in een verpleeghuis en werd een hele goede vriend, we trokken er vaak op uit. Zo is ook de liefde voor mensen met dementie ontstaan. Ik voelde de noodzaak en ook de pijn dat we mensen met dementie een stigma hebben opgelegd.”
"We moeten voorkomen dat dementie een sociale dood wordt"
Hoe groot is de kans dat je met een vorm van dementie geconfronteerd wordt?
“Een op de vijf mensen krijgt dementie. Iedereen kent iemand met dementie. Vanaf het moment van de diagnose leef je gemiddeld nog acht tot tien jaar. We moeten voorkomen dat dementie een sociale dood wordt. We moeten er als maatschappij anders naar kijken. Niet alleen kijken naar verlies, maar naar wat iemand nog wel kan en graag doet. Dementie is een maatschappelijke uitdaging, het is geen zorgvraagstuk. Ik kan het ook krijgen. Dus ik dacht: of ik ga er wonen en het veranderen óf ik ga werken in het systeem en moet er later zelf wonen. Nu word ik nog gehoord en kan ik geluid maken voor maatschappelijke verandering.”
Tekst gaat verder onder de Instagram-post
Hoe is het leven binnen een verpleeghuis?
“Het is een aparte wereld, het voelt voor mij niet als onderdeel van de samenleving. Dat is alleen al hoe je hier binnenkomt door een aantal gesloten deuren. Nu zit je hier, je kan niets van de straat zien, je ziet niemand. Hoe kunnen we verwachten dat mensen in de laatste fase van hun leven meedoen met de maatschappij als we een omgeving creëren die op geen enkele wijze stimuleert? Alle vormen van zelfbeschikking worden je ontnomen op het moment dat je met dementie op een gesloten afdeling komt. En dat ligt in de basis hoe wij er als samenleving naar kijken.”
"Ik ben geen verandermanager op locatie. Ik wil maatschappelijke verandering"
Wat viel je op toen je hier kwam wonen?
“In het begin focus je heel erg op de omgeving, je hebt nog geen relaties. Naarmate ik hier langer woonde heb ik prachtige vriendschappen opgebouwd met mijn huisgenoten. Dat vind ik het allermooiste, de wederkerigheid. Dementie vormt daar geen belemmering in, we hebben het er nooit over. We zijn gelijkwaardig. Mensen zijn onderling bevriend. Je bent als mens altijd op zoek naar warmte, liefde en bevestiging, naar een verbinding met een ander. Ik ben geen verandermanager op locatie. Ik wil maatschappelijke verandering. Die is zeker gaande. De boodschap gaat over menselijkheid en er is een enorme behoefte aan die boodschap.”
Leer je van je medebewoners?
“Iedere dag. Mensen blijven altijd mens, dat is de kern. Mensen met dementie hebben niet de mogelijkheid om voor hun rechten op te komen. Dat kan niet als je opgesloten zit op een afdeling. Het verpleeghuis zit vast als een soort veiligheidsdienst. We hebben in het Nederlandse zorgsysteem een enorme eenheidsworst gecreëerd. Dat is nooit de oplossing. Dat is de pijn die je iedere dag voelt. We moeten zorgen dat we meer doen dan nu.”
"Mensen blijven altijd mens"
Hoe kwam je tot het schrijven van het boek?
“Ik schreef alles op wat ik voelde en dacht. Het perspectief van de bewoner kennen we niet, we focussen alles vanuit een professioneel perspectief. Je wilt dat de boodschap breder wordt gedragen dan alleen door zorgverleners. In de eerste drie weken zijn er 50.000 verkocht.”
En nu ga je ook nog een theatertournee beginnen?
"Theater is een prachtige vorm om lading te geven aan de boodschap, omdat je verhalen zoveel beeldender kan vertellen. Je kan mensen meenemen in de belevingswereld vanuit een verpleeghuis. Je wilt vooral dat mensen zich na de voorstelling vragen gaan stellen. Dat maakt dat de show een lifechanger kan zijn in plaats van puur vermaak. Je wilt dat je met elkaar verandert. En ik geloof dat dat mogelijk is. Ondanks dat het niet altijd een leuke boodschap is, is het wel een hoopvolle boodschap. Dat voelen mensen.”