Stadskraan van 30 ton bij Museumwerf Vreeswijk verhuist binnenkort naar Utrecht

NIEUWEGEIN • De ‘Stadskraan’ verhuist op vrijdag 20 mei van Museumwerf Vreeswijk naar Utrecht. De middeleeuwse kraan werd de afgelopen drie jaar herbouwd bij de museumwerf. 

Het transport is ‘super spannend’ voor Stichting Stadskraan en ook uniek voor de mensen van transportbedrijf Mammoet Europe. De route voert over weg en water naar de Weerdsingel in Utrecht. Aan het eind van de middag van 21 mei staat - als het goed is - de Stadskraan aan de voet van de Monicabrug.

Iedereen staat op scherp
Alleen al omvang en gewicht van de Stadskraan maken dat iedereen op scherp staat. Meer dan drie jaar werkten leerlingen en vrijwilligers in Vreeswijk aan de reconstructie van dit Utrechts erfgoed. Vroeg de bouw al veel van alle betrokkenen, nu is dat het transport

Ponton
Dag één start op de vroege ochtend van 20 mei. De Stadskraan wordt vanaf de Museumwerf op een ponton gehesen. Bijna in het geheel - alleen giek en pinakel reizen apart - vaart de kraan van 30 ton in horizontale toestand over het Amsterdam-Rijnkanaal richting Demka-brug in Utrecht.

Vanuit het kanaal, bij de Havenweg, wordt de Stadskraan uit het ponton gehesen, op een trailer. Met een nachtelijk transport volgt een reis over de weg: via de Amsterdamsestraatweg, over de Marnixlaan, over de Marnixbrug naar het Zandpad. Het ponton vaart ondertussen om, met een lus over de Vecht, terug richting de Marnixbrug.

Finale hijsklus
Op dag twee, zaterdag 21 mei, komen kraan en ponton al vroeg samen bij het Zandpad ter hoogte van de Marnixbrug voor de laatste etappe over water. Via de Weerdsluis gaat het dan naar de Weerdsingel, waar de finale hijsklus plaatsvindt.

Eind van de middag moet de Stadskraan op haar fundament staan aan de voet van de Monicabrug en heeft zij haar bestemming bereikt. 

Vergeten verhaal
Met de reconstructie van de ‘Craen’ die ooit een icoon in de stad was, krijgt Utrecht een vergeten verhaal terug. De eerst bekende Stadskraan dateert uit de 15e eeuw en stond op het wed bij de Ganzenmarkt in Utrecht.

Kooplieden uit noord en zuid vervoerden hun waren over het water langs de Vaartse Rijn en de Vecht door de Oudegracht naar de stadskraan. De goederen werden daar uit de schepen op de hoge straat gehesen of over het wed met paardenkracht afgevoerd richting Ganzenmarkt. 

Bron van inkomsten
De waar werd naar de Waag (deel van het oude stadhuis) gebracht, geïnspecteerd en gewogen. Vervolgens werd er belasting geheven en konden de goederen verspreid worden over de stad. De kraan vormde op die manier een belangrijke bron van inkomsten voor de stad.

Deze middeleeuwse kraan is nu herbouwd op het buitenterrein van de Museumwerf in Vreeswijk. De herbouwde kraan krijgt nu dus een nieuwe plek bij de Bemuurde Weerd in Utrecht.