PvdA-raadslid Nieuwegein verontwaardigd over algoritme om fraude op te sporen: ‘Moeten we voorkomen’
Algemeen
314
keer gelezen
NIEUWEGEIN • De PvdA in Nieuwegein is verontwaardigd dat de gemeente de omstreden ‘fraudescorekaart’ is blijven gebruiken, zo schrijft RTV Utrecht. Vorige week kwam naar buiten dat de gemeenten Houten, Lopik, IJsselstein en Nieuwegein deze methode om fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen tot afgelopen week hebben gebruikt. “We hebben genoeg voorbeelden waarbij dit verkeerd uitpakt”, stelt PvdA-raadslid Marianne Spalburg. “Dat moeten we dus voorkomen.”
Spalburg vindt het des te opvallender, omdat haar partij in januari al vragen heeft gesteld over het gebruik van dit soort systemen. “Wij hebben toen gevraagd of het klantensysteem waarmee werd gewerkt, gebruik maakte van algoritmes en of er kenmerken van inwoners werden gevraagd die bij wet verboden zijn om te registreren”, legt het raadslid uit. Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), dat als uitkeringsinstantie actief is in deze vier gemeenten, reageerde daar ontkennend op. “WIL werkt niet met algoritmes, kreeg ik te horen.”
“Maar op die tweede vraag zijn ze niet ingegaan. Dat vind ik wel vreemd”, vertelt Spalburg. Vorige week bleek dus dat de gemeente wel degelijk een afgeleide versie van de zogenoemde DPS-software gebruikte. “Ik snap niet dat men niet even is nagegaan waarom die vraag werd gesteld door ons. Nu krijg je gewoon te horen: ‘Nee, daar werken we niet mee’. Het systeem werkt zo dat je een hoge of lage score kunt krijgen en op basis daarvan word je meer of minder gecontroleerd. Dat lijkt mij niet wenselijk.”
Discriminatie
Een eerdere versie van het algoritme bleek mensen als risicogroep te bestempelen op basis van automatisch profileren en zo discriminatie in de hand te werken. Daarom stopten de 158 gemeenten die de software gebruikten er in 2020 mee. Houten, Lopik, IJsselstein en Nieuwegein bleven echter gebruik maken van een afgeleide versie van het systeem. Radioprogramma Argos meldde vorige week dat de scorekaart bepaalde groepen er direct uitpikte als mogelijke bijstandsfraudeurs, zoals woonwagenbewoners, bouwvakkers en alleenstaanden die in een ‘mindere buurt’ woonden.
WIL heeft aangegeven dat het algoritme nooit heeft bepaald of iemand wel of geen uitkering kreeg, maar dat het werd gebruikt om bepaalde aanvragen sneller te laten verlopen. “Maar dat betekent nog steeds dat de mensen met een lage score een grotere hoeveelheid documenten moest overleggen om in aanmerking te komen voor een uitkering. Dan wordt er toch geprofileerd naar mijn idee”, laat Spalburg weten.
Algoritme
Het raadslid heeft in een brief aan het college van burgemeester en wethouders om opheldering gevraagd. “Ik wil graag weten waarom er niet gestopt is, hoe vaak het is gebruikt en welke gevolgen dit heeft gehad voor de inwoners van onze gemeente. En welke data er precies is verzameld en uitgewisseld en met wie.”
Bron: RTV Utrecht