Oefenen met de Nederlandse taal bij de Taalbrigade

NIEUWEGEIN • Een man zet zijn tas neer en al snel verzamelt een groepje mensen zich in het Theatercafé van DE KOM. “Dit is ons vaste plekje.” Elke vrijdagochtend vindt hier de Taalbrigade plaats. Wie graag beter Nederlands wil leren spreken, kan deze ochtend terecht in het Theatercafé om te oefenen met de Nederlandse taal.

Er klinken al wat gemoedelijke gesprekken. In het café druppelen ongeveer zestig mensen binnen. Taalvrijwilligers en mensen die de Nederlandse taal niet als eerste taal spreken – taalzoekers - voeren gesprekken over koetjes en kalfjes.

Polonaise
Programmamaker Ruben Wijlacker opent de bijeenkomst. Hij vraagt of er voor het Nieuwjaarsfeest, dat de bieb samen met de gemeente, Verbindion, DE KOM en Movactor organiseert, mensen zijn die koffie uit hun eigen land willen maken. Ook vraagt hij of er mensen willen dansen tijdens het feest. “Ik kom niet verder dan de polonaise”, lacht iemand. “Wat betekent polonaise?” vraagt een andere man. “Ik weet alleen dat het gezellig is, met een glaasje bier in je hand.” Het gesprek komt vervolgens op feesten die iedereen vanuit de eigen cultuur kent.

Vrijwiligerswerk
Na de centrale opening en als iedereen koffie of thee heeft gepakt, gaan de taalzoekers en vrijwilligers in tweetallen of kleine groepjes uiteen en voeren ze gesprekken aan de hand van een krant of gewoon vanuit gebeurtenissen in de afgelopen week. Sommige tweetallen oefenen aan de hand van een werkboek.
Ben Slot is al twee jaar vrijwilliger bij de Taalbrigade. “Wat zo bijzonder is aan dit vrijwilligerswerk, is dat ik niets hoef voor te bereiden en dat ik ook na afloop niets meer hoef te doen. Ik ben er, ben twee uur met taal bezig en daarna gaan we weer naar huis. Het is de eerste vrijwilligersfunctie waar dit ook echt de tijd is die het vraagt.”

Gesprekken
Ben bladert samen met taalzoeker Brindha door de Molenkruier en hij heeft een scheurkalender bij zich. “Normaal is er nog iemand uit Kazachstan bij, maar die is nu met vakantie. Bij de Taalbrigade is het belangrijk dat mensen leren het Nederlands te verstaan en het vervolgens proberen terug te spreken. Waar we het precies over hebben, dat maakt eigenlijk niet uit. Ik spreek iets langzamer dan gebruikelijk en kies voor eenvoudige taal. Ik let heel erg op de gezichtsuitdrukking. Daaraan kun je heel veel aflezen. Ik zie dan of ze me wel of niet begrijpen.”

Niet uit te leggen
De Indiase Brindha komt ook al ongeveer twee jaar bij de Taalbrigade en ze voert iedere vrijdag een gesprek met Ben. “We spreken over verschillende dingen en we lezen uit de krant. Dan leest Ben een stukje en dan lees ik een stukje. Als ik woorden niet begrijp, dan legt Ben het uit.” Brindha woont sinds zes jaar in Nederland. “In het begin vond ik de Nederlandse taal heel moeilijk. Ik heb nu een Nederlandse cursus gedaan en de Taalbrigade helpt me verder.” Ben vult aan: “Het Nederlands heeft veel onlogische dingen, die niet uit te leggen zijn. Je hebt een aantal klanken die je op een verschillende manier schrijft, zoals ‘ou’ en ‘au’ en ‘ei’ en ‘ij’. Die klanken zijn hetzelfde, maar wanneer schrijf je nu wat? Daar oefenen we mee.”

Taalcafé en Taalbrigade
“Het Taalcafé, dat eerst Taaltafel heette, was een initiatief van een taalzoeker. Een longarts uit Syrië had dat gezien in Utrecht en vroeg of we dat ook in Nieuwegein konden doen. Het Taalcafé organiseren we nog steeds iedere zaterdagmiddag. In november 2016 kwamen vrijwilligers voor het eerst bij elkaar om na te denken over de Taalbrigade. Per 2017 is het toen opgezet. Het verschil tussen het Taalcafé en de Taalbrigade is dat er op zaterdag geen taaloefeningen worden gedaan”, vertelt Gina van den Berg met een stralende lach. Ze is Programmaleider Taal bij bibliotheek De tweede Verdieping. Het is duidelijk dat ze veel energie haalt uit de organisatie van de Taalbrigade.

“We zijn destijds begonnen met zestien vrijwilligers en een taalzoeker.” Abdulrhman was die eerste taalzoeker en hij voert op dit moment een gesprek met Rietje. “De Nederlandse taal is belangrijk als je in Nederland woont. Ik ben een tijdje naar school geweest, maar nu weer terug bij de Taalbrigade”, vertelt Abdulrhman. Samen met Rietje oefent hij tijdsbepalingen. Rietje is vrijwilliger bij de Taalbrigade geworden toen de oorlog in Oekraïne uitbrak en steeds meer Oekraïners naar Nederland kwamen.

Taalbrigade Kids
“We hebben ook een Taalbrigade op dinsdagochtend in Buurtplein de Componist. Deze was oorspronkelijk bedoeld als Taalbrigade@Work”, gaat Gina verder. “In het nieuwe jaar gaan we de focus daar leggen op werken in de gezondheidszorg. En we hebben op dinsdag en vrijdag ook nog de Taalbrigade Kids in Buurtkamer De Groote Hond. We merkten dat veel ouders niet naar de Taalbrigade wilden komen omdat ze bang waren dat hun kind overlast zou veroorzaken. Veel kinderen met een andere culturele achtergrond gaan rechtstreeks vanuit de thuissituatie naar de basisschool. Voorschoolse educatie is niet vanzelfsprekend omdat ouders het lastig vinden om kinderen uit handen te geven. We wilden de brug naar de kinderopvang verkleinen. Zo is de Taalbrigade Kids ontstaan. Dan kunnen de ouders met vrijwilligers oefenen met taal en intussen is er een voorleesconsulent die de kinderen vermaakt met taal.”

Scholing voor vrijwlligers
De Taalbrigade is gratis te bezoeken. “We zoeken ook altijd vrijwilligers”, vertelt Gina van den Berg. “We hebben scholingsmogelijkheden voor vrijwilligers om NT1’ers én NT2’ers te begeleiden. Vrijwilligers krijgen bovendien een abonnement voor de bibliotheek en taalzoekers die 25 keer komen, krijgen een gratis jaarabonnement op de bibliotheek. Zo willen we mensen stimuleren om te blijven komen.”